Un negocio (moi) lucrativo (II)

Nin as leis nin as penas son suficientemente disuasorias para os traficantes de mulleres nin para os proxenetas. En Lugo, cun macroproceso xudicial aberto como é a operación Carioca, asistimos cada certo tempo á posta en liberdade dos principais imputados porque cumpriron os prazos de prisión provisional, mesmo nos casos nos que teñen longos antecedentes por proxenetismo. A reportaxe de The New York Times, que citaba fontes do Ministerio de Interior, indicaba que en 2010 foron perseguidos 202 sospeitosos de tráfico de persoas e que só 80 resultaron condeados.

Miguel Pajares recoñece que o traballo policial ten mellorado en España con respecto á prostitución forzada, pero cre que aínda queda moito por afinar:

En la mayoría de casos se trata a estas mujeres como inmigración ilegal y no como lo que son, esclavas, mujeres cautivas forzadas a prostituirse bajo amenazas contra ellas o sus familias en sus países de origen

Ata 2010, o marco lexislativo español non diferenciaba a trata de persoas e a inmigración ilegal.

Non é unha vergoña que os casos xudiciais e policiais relativos á trata de persoas --e co difícil que se fai demostrar os cargos de proxenetismo e indución á prostitución-- as que acaben por levar a peor parte do proceso sexan as propias mulleres prostituídas, que no caso de seren inmigrantes cunha situación irregular atópanse tamén cunha orde de expulsión? Tres veces vítimas, como recolle un interesante artigo do xornal feminista 'Mujeres en red', asinado pola activista de S.O.S. Racismo Bizkaia June Fernández:

La conclusión es clara: si de algo son víctimas esas mujeres, además de las desigualdades de género, es de la Ley de Extranjería, que reduce sus opciones laborales a las más precarias y alienantes, como la prostitución y el trabajo doméstico. Se suele apelar a las mafias para justificar las actuaciones contra la prostitución, y se las señala como origen del problema. En nuestra opinión, las mafias no hacen sino aprovecharse de la situación que genera el blindaje de fronteras; al impedir a las mujeres emprender un proyecto migratorio autónomo, las arroja a estas redes de explotación sexual. Por si fuera poco, incluso el Plan Nacional contra la Trata aprobado el pasado año reconoce que a las mujeres víctimas de trata el miedo a ser expulsadas con arreglo a la Ley de Extranjería les frena a denunciar a sus explotadores y agresores. El mismo plan, en cambio, supedita la protección de las víctimas a que colaboren con la Policía, una condición que nos parece inadmisible y que muestra que se sigue priorizando la persecución a las mafias, en vez de primar que se garanticen la seguridad y los derechos básicos de sus víctimas.

Atendendo a distintas informacións de El Progreso, na operación Carioca luguesa ditáronse 131 ordes de expulsión por inmigración ilegal que tardaron anos en ser suspendidas polo Defensor do Pobo. Os exresponsables de Estranxeiría da Policía Nacional de Lugo están acusados, entre outros cargos, de facilitarlle a documentación regulamentaria ás inmigrantes que eran máis "activas" nos clubes da rede Carioca.  Só 21 dos centos de mulleres prostituídas entraron no programa de testemuñas protexidas... que xestionan as oenegués Aliad e Ultreia e non os servizos públicos directamente.

Ata o de agora, só unha muller vítima de trata conseguíu asilo e protección internacional en España. Non foi ata o 21 de outubro deste mesmo ano. Trátase dunha moza nixeriana que foi prostituída, violada repetidamente e obrigada a abortar dúas veces. Semella un balance paupérrimo se, como sospeita Miguel Pajares, hai 10.000 escravas sexuais en España.

Como evitar almorzanos con novas coma a da nena romanesa de 15 anos prostituída en Valladolid e Santiago e que fuxía desesperada da agresión dun dos seus captores? En moitas informacións insístese nun máis férreo control de fronteiras para atallar o tráfico de persoas. Así, na reportaxe de The New York Times sinálase "a libre circulación de persoas" como unha das causas do incremento do número de mulleres traficadas para seren prostituídas en España.

Non comparto esta idea. O feito de que os cidadáns romaneses, membros da Unión Europea, teñan máis trabas ca outros dos 27 para moverse polo espazo Schengen non significou que as mafias tivesen algún impedimento para captar a esta Natasha --así se lles chama ás mozas da Europa do Leste prostituídas na Europa Occidental-- na súa aldea na fronteira con Moldavia e a vendesen ao mellor postor. 

Saberá algunha vez a Europa das liberdades e dos dereitos estar á altura desta e doutras natashas?

Un negocio (moi) lucrativo (I)

Na actualidade hai máis de 30 millóns de escravos no mundo e unha boa parte deles son nenas e mulleres que son escravas sexuais, segundo os datos que manexa o antropólogo especialista en inmigración Miguel Pajares, quen calcula que en España pode haber arredor de 10.000 mulleres escravizadas e prostituídas, a maioría delas procedentes de Romanía, Moldavia e Bulgaria.

As cifras achegadas por Miguel Pajares difieren das que vén de divulgar a fundación Walk Free, que fala de entre 5.700 e 6.300 persoas --non se especifica se homes ou mulleres-- en situación de escravitude en España. Aquí, unha interesante ligazón da revista Yorokobu ao respecto. E aquí, o índice de Walk Free en castelán.

Ademais da trata con destino á explotación sexual, fundamentalmente de mulleres, nenas e nenos, escravitude moderna considéranse o traballo en condicións de servidume, o traballo forzoso, as peores formas do traballo infantil, o matrimonio precoz ou forzado e o escravismo tradicional en termos de propiedade, aínda persistente no século XXI. (Segundo Anti-Slavery).

O tráfico de persoas é o segundo negocio ilegal máis lucrativo do mundo, despois do tráfico de drogas e por riba do tráfico de armas. Segundo Walk Free, movería arredor de 32.000 millóns de dólares ao ano. Trátase dunha cifra que supera o Produto Interior Bruto conxunto de Islandia, Nixeria, Ruanda e Mongolia. Para facer as comparacións, cómpre sinalar que, en 2011, os beneficios económicos dunha empresa como Google foron de 9.700 millóns de dólares. Practicamente a metade dos ingresos por tráfico de persoas xéranse en países ricos e industrializados.

Como España, por exemplo.

Una reportaxe moi polémica do The New York Times do ano pasado sinalaba cara España como o grande novo bordel do mundo pola crecente demanda do turismo de club de alterne. Quizais de aí ese mirar para outro lado, esa dobre moral que criminaliza as vítimas nos casos de trata de mulleres? Por iso tanta insistencia no modelo Eurovegas como fórmula máxica para saír da crise?

Unha información de axencias en La Vanguardia recolle que o investigador principal do informe de Walk Free, Kevin Bales, rexeitou hai unhas semanas, con motivo da presentación desde estudo, que a probeza sexa a principal causa da escravitude moderna. El fala de corrupción. 

Non sei se a apreciación de Bales será cousa de que traballa para unha organización creada por un multimillonario e financiada principalmente por outros dous multimillonarios, os donos de Microsoft e de Virgin. Que non nego que a corrupción sexa un factor determinante, pero polo que a min respecta, permítome dubidar de que a pobreza non teña unha influencia determinante, sobre todo, logo de pescudar e de comprobar con datos e informacións que as principais canteiras de vítimas para a escravitude sexual en Europa son, precisamente os países máis empobrecidos do continente.

O demógrafo Guillermo Macció manexa informes que sinalan que un traficante de mulleres lle pode quitar a dez mulleres un rendemento dun millón de dólares ao ano. François Loncle, en Le Monde, cita á Interpol para afirmar que, na altura de 2001, unha prostituta xéraballe uns 100.000 dólares ano ano a un proxeneta. 

Son uns benficios altísimos e cun risco moito menor que o tráfico de drogas ou de armas. A xornalista mexicana Lydia Cacho, autora da monografía 'Las cloacas del comercio sexual', teno moi claro, existe tolerancia cara o tráfico de mulleres, un "negocio criminal" que, di, naceu no século XX:

Estamos presenciando el desarrollo de una cultura de normalización del robo, compraventa y corrupción de niñas y adolescentes en todo el planeta, que tiene como finalidad convertirlas en objetos sexuales de renta y venta.

Serva como exemplo una cita do xefe do posto de Policía dunha das cidades moldavas visitadas por Der Spiegel para analizar a escravización de mulleres no país:

"Todavía no se ha dado el caso de ninguna mujer a la que la hayan obligado a hacerlo. Se les pagaba, así que la cosa no podía ser tan mala".

Nesta mesma reportaxe, a segunda idea: é moito menos perigoso --para o traficante, claro-- vender mulleres que vender drogas. Así o di un alcalde dunha das depauperadas poboacións moldavas:

¿Qué otra cosa pueden hacer nuestros hombres aquí? Trafican con drogas, armas, mujeres. Lo más fácil son las mujeres, y también lo menos peligroso.

Corrobórao a investigadora Susana Chiarotti no seu informe 'La trata de mujeres: sus conexiones y desconexiones con la migración y los derechos humanos', elaborado para Nacións Unidas:

La penalización del tráfico de personas en las legislaciones nacionales suele ser más leve que la del tráfico de armas o drogas. Este hecho, unido a la capacidad de los traficantes de recrear continuamente su metodología para evadir las penalidades, hace que su persecución sea difícil o de escasas consecuencias. 

 

Que pasa con Moldavia? (II)

Pois sucede que Moldavia é un país pobre. O máis pobre de Europa. E, por iso, as mulleres moldavas son vítimas propiciatorias da trata de persoas.

La miseria, caldo de cultivo del éxodo, titulaba El País en 2003 unha noticia sobre este estado perdido entre Ucraína e Rumania, onde a esperanza de vida non chegaba aos 65 anos, a renta per cápita era de 300 euros e o 80% da poboación vivía por debaixo do umbral da pobreza. 

Moldavia é un país que só foi independente tralo glasnost; historicamente pertenceu a Romanía ou a Rusia. A súa poboación é maioritariamente romanesa, pero hai unha minoría rusa na rexión do Transdniéster, nunha das súas fronteiras con Ucraína, e que motivou unha guerra sececionista na que os independentistas foron apoiados por Rusia en 1992. Os analistas din que a Guerra Fría resístese nesta peza pequenísima da engranaxe europea.

Pero hai un factor aínda máis importante:

Una miseria lacerante y escasamente mitigada, menos que en las otras repúblicas exsoviéticas, por la herencia comunista, escasa en lujos, pero con residuos de antiguos beneficios sociales (pensiones, educación, sanidad, vivienda...) que amortiguan el impacto del tránsito salvaje hacia el capitalismo y la economía de mercado.

En 2003 falábase de que medio millón dos 4,3 millóns de moldavos estaba emigrado e, sen datos oficiais, calculábase que as remesas podían supoñer a metade do PIB. Hoxe hai analistas que sosteñen que os cartos enviados polos emigrados moldavos pode duplicar o Produto Interior Bruto.

Milleiros de mulleres procuran deixar atrás esta situación, pero non atopan senón explotación e abusos.

E por iso Moldavia é unha canteira de prostitutas, como sinalaba unha crónica do Der Spiegel publicada por El País en xullo de 2003. Esta narración conta cómo unha bibliotecaria dunha área rural empezou a decatarse de que as pequenas deixaban de ir á escola.

A partir del año 2000, cada vez nos llegaban noticias de más niños que dejaban de ir a la escuela. Empezamos a visitar familias sumidas en la indigencia y de repente nos dimos cuenta de que en casi todas ellas faltaba un hijo; además, casi siempre era una chica y casi siempre nos contaban lo mismo: "Se ha ido con los gitanos". Así es como nos dimos cuenta de que estaban vendiendo a nuestras hijas poco a poco.

Besarabia é unha comarca agraria coñecida polo viño con taxas de desemprego superiores ao 70% da poboación activa. Trátase de xentes e de familias "vulnerables" e de fácil captación para as mafias. As rapazas moldavas semellan un produto perfecto para estas mafias que serven carnaza aos traficantes de persoas aos países do Norte de África: louras, afeitas a soportar maltrato na casa por parte de pais ou irmáns. Asemade, en países como Turquía, quérenas virxes. Por iso cada vez procuran captalas máis novas. 

A reportaxe 'Las cloacas del comercio sexual', publicado en El País en 2006, informaba de que o 16% das vítimas da trata rescatadas en Turquía son menores de idade que foron vendidas para a explotación sexual. Engade este texto que, se ben o Goberno turco felicítase de que unha liña para denuncias á disposición das mulleres prostituídas teña axudado a rescatar 144 mulleres entre 2005 e 2009, son moitas as vítimas moldavas e croatas que non están tan de acordo:

La repatriación es una farsa; se trata de una vulgar deportación de mujeres que ya han estado demasiado tiempo en el negocio.

Os Balcanes son outro dos seus destinos. En 2003 calculábase que o 80% das prostitutas en activo no surleste de Europa eran moldavas. 

Máis ca unha reportaxe, atopo case que un informe sobre o tráfico de persoas no Leste de Europa na edición dixital de Le Monde Diplomatique para o Cono Sur. Trátase dunha publicaión de 2001 que leva por título 'Placer al precio de la eclavitud ajena', de François Loncle. Tamén fala de Moldavia. 

Para las rumanas y para las moldavas, muchas veces el periplo empieza en Timisoara, donde fueron atraídas por intermediarios locales. Continúa en el Arizona Market de Breko, el mayor centro de contrabando de Bosnia-Herzegovina, o bien en Novi-Sad, en Serbia. En estos lugares se ha desarrollado un verdadero "mercado de esclavas". Traficantes rumanos ofrecen en subasta a ucranianas, moldavas, búlgaras, rumanas, rusas, que son exhibidas desnudas y compradas por unos 1.000 marcos (unos 500 dólares) por tratantes serbios que las violan y las maltratan antes de ponerlas en ruta hacia Albania.

No rastrexo atopo unha entrevista radiofónica realizada por Radio Centenario de Urugai ao demógrafo Guillermo Macció, na que desvela un dato completamente descoñecido para min: Israel é o meirande consumidor de prostitución do mundo e como as xudeas non se prostitúen, por seren "una raza superior", buscan mulleres de razas inferiores, nomeadamente moldavas e ucraínas.

Macció fala de que a rexións como Moldavia, Valaquia e algunhas bisbarras de Bulgaria, que eran a periferia da URSS e do bloque soviético, non acabaron de chegar as políticas socialistas de desenvolvemento industrial e seguiron na pobreza. Refírese tamén á costa ao sur do golfo de Venecia. "Toda esa zona fue tradicionalmente de negocio de esclavos", di.

Co desmantelamento da Unión Soviética, continúa, apareceron "los traficantes de una mano de obra" que quedara desocupada:

Campesinado que era campesinado no rentable, que quedó a merced de un resurgimiento del capitalismo.

Engade este demógrafo que todos os conflitos bélicos que desde a Primera Guerra Mundial asolaron esta parte vulnerable do mapa de Europa teñen provocado que haxa un "déficit de hombres". Os traficantes aproveitan esta realidade demográfica como un "formidable execedente de mujeres" ao que poden extraer moito rendemento.

Trátase de migracións forzadas, vencelladas á escravitude. Guillermo Macció teno moi claro:

Son las respuestas del sistema capitalista, que es un sistema hegemónico hoy, en todas las latitudes, a la búsqueda de un lucro de la manera más barata posible que es la motivación esencial de un lado.

Que fai tan rentable e tan omnipresente o tráfico de mulleres e de nenas?

Que pasa con Moldavia? (I)

 Non é sinxelo atopar información sobre Moldavia. Os datos van aparecendo, aos poucos, logo de consultar moitas novas xornalísticas, informes de organizacións das que descoñecía a súa existencia e bitácoras de viaxes realizadas por cronistas independentes ou freelance.

Ata o de agora, eu tiña por certo que Moldavia é un estado nado na descomposición soviética en 1991 e que participa no Festival de Eurovisión. A canción de 2011 gustárame moito, se se me permite a frivolidade.

Unha das referencias máis recentes que atopei relativas a Moldavia ten que ver cun recente informe sobre a escravitude moderna, dado a coñecer pola fundación Walk Free, unha entidade creada por un magnate australiano e que conta coas xenerosas aportacións de Bill Gates (Microsoft) ou Richard Branson (Virgin). 

(Perdón pola desconfianza no binomio magnate/escravitude).

Unha reportaxe (moi interesante, pero non podo dispersarme) sobre os 'restaveks', os nenos escravos de Haití, incorpora unha listaxe na que Moldavia --aquí, en Europa-- aparece como o sexto país do mundo cunha meirande prevalencia da escravitude moderna.

Os cinco primeiros son, por esta orde, Mauritania, Haití, Paquistán, India e Nepal.

Moldavia ten pouco máis de catro millóns de habitantes e 32.000 moldavos son escravizados en diferentes países de todo o mundo, como irei comprobando pouco a pouco, a meirande parte destes escravos do século XXI son mulleres e nenas forzadas a exercer a prostitución en Europa Occidental, si, pero tamén en Kosovo, en Albania, no Líbano e ata en Israel. Especialmente significativo é o feito de que o 60% das mulleres vítimas de trata en Turquía son moldavas ou ucraínas. Teñen entre 16 e 24 anos e, moitas delas, un ou varios fillos. 

Unha crónica xornalística do arxentino Martín Caparrós, asinada en 2011, indica --descoñezo as fontes--- que arredor de 40.000 mulleres foron traficadas desde Moldavia nunha década con fins de explotación sexual:

En los últimos años, el tráfico de mujeres en Moldavia se convirtió en un problema nacional que muchos tratan de ignorar. El tráfico aumentó mucho tras el fin de las guerras balcánicas: los guerreros pacificados y los cuerpos de paz se aburrían, y los burdeles necesitaban más y más cuerpos. La mayoría de las mujeres traficadas viene de familias muy pobres, deshechas, violentas. Pero las que se van son, al mismo tiempo, las más activas, las que no quieren resignarse a su situación y buscan mejorarla. No hay cifras globales, pero extrapolando ciertos estudios parciales se puede calcular que desde el 2000 hubo unas 40.000 mujeres traficadas en Moldavia: el 5 por ciento de todas las mujeres entre 15 y 39 años.

O relato que Martín Caparrós elabora da historia de Natalia, unha rapaza maltratada desde a infancia e vendida polo seu home a un proxeneta cando tiña 19 anos pon os pelos como escarpias.

Sobre os porqués dunha situación tan dramática, teño atopado cousas tan pintorescas como un artigo titulado: ¿Por qué las mujeres de Moldavia se convierten en prostitutas?

Un sacerdote de nome Vasile Filat asegura que o motivo vén dado pola falta de coñecemento de Deus e que, antes do comunismo, a xente acostumaba a ir á Igrexa os domingos.

A verdade, non me serve como argumento.

Outra bitácora persoal escrita este mesmo ano polo xornalista español José Miguel Fernández-Layos e publicada no portal arxentino Elpuercoespin.com/ar recolle que Moldavia é o país máis pobre de Europa. E tamén o máis rural.  

Paréceme que estamos a entrar en materia.

Quere volver á casa

Tiveron que pasar 18 días desde o desencadeante da operación Perla para que eu dea cunha información que conte onde, con quen e como??? está a adolescente "liberada" da trata de persoas o pasado mes de outubro da Escravitude.

Trátase dunha reportaxe de El Correo Gallego, que conta que a rapaza está ingresada nun centro de menores dunha cidade española que non se precisa, para protexer a súa seguridade. Quere volver á casa, xunta súa nai. Xa intentou fugarse do centro, onde terá que permanecer á espera do que ditamine un xuíz, dúas veces.

Qué tipo de centro de menores acolle a esta adolescente vítima de maltrato? Trátase dunha institución para menores tutelados ou para rapaces e rapazas que están a cumprir algún tipo de condea e que non poden ingresar no cárcere porque non teñen 18 anos?

A información engade que as policías española e romanesa recoméndanlle a esta moza que permaneza no centro, en territorio español, porque é seguro que as mafias que a trouxeron enganada e que a explotaron sexualmente en Valladolid e en Padrón xa decidiron vinganrse das súas denuncias.

E outra pregunta: Está alguén a protexer á nai e á familia da nena desas mafias?

Os paquetes informativos complementarios que acompañan o texto principal achegan algo que se asemella ao que puidese ser o relato en primeira persoa que a adolescente lle contou á Policía cando foi localizada:

La muchacha se dejó engatusar por las promesas de un trabajo fácil en España y, como su madre estaba recién divorciada y sin un empleo fijo, la propuesta era tentadora: serían los tres meses de vacaciones como au-pair cuidando niños en España. Recibiría a cambio sobre 600 euros y no tendría que abonar el alojamiento. Es decir, un dinero que podría ahorrar casi en su integridad. Otros datos jugaban a su favor y le ayudaron a tomar la decisión: su primer trabajo sería cuidar los niños de una familia rumana que vivía en Valladolid y su hermana ya había emigrado y vivía bien fuera de Rumanía.

Agora quere volver á súa casa, á rexión noroeste de Romanía, na fronteira con Moldavia.

É a terceira vez que me sae Moldavia no que vai de pescuda. Que pasa con Moldavia? Non é esa fronteira entre Romanía e Moldavia a que a Unión Europea quere preservar a toda costa?

Non é unha anécdota

Unha información asinada por Silvia. R. Pontevedra nas páxinas de Galicia de El País, co título "Los clientes piden carne fresca", vén constatar que o caso da rapaza rumana escravizada sexualmente en Padrón dista de ser illado:

Hace poco más de un año, otra menor rumana fue rescatada de un piso de Vigo en el que una mafia de su país la mantenía retenida como esclava sexual. El anterior caso que trascendió sucedió en A Coruña. El pasado marzo, durante la presentación del Plan de Igualdade de la Xunta para el periodo 1013-2015, la secretaria general, Susana López Abella, anunció en Vigo el propósito de promocionar un equipo especializado en la “atención de menores víctimas de trata, fundamentalmente con fines de explotación sexual”.

A información achega datos e fontes sobre o funcionamento da prostitución en Galicia, a socioloxía dos clientes (ata alumnos de ESO) e como se equipara a compra de sexo nun bordel á compra de comida rápida nun McDonalds ao ás máquinas tragaperras.

No caso que nos ocupa, nunha investigación que relaciona escravitude sexual e prostitución, resulta relevante que máis do 90% das mulleres prostituídas en Galicia sexan de nacionalidade estranxeira:

Galicia es sitio distinto también para la prostitución. Más allá de sus límites, las rumanas sobre todo, y otras inmigrantes de Europa del Este, son mayoría. Aquí, sin embargo, en los clubes las brasileñas rondan el 80%, seguidas de las rumanas (5%), que van en aumento junto a las paraguayas y las dominicanas. Aunque las españolas han vuelto a prostituirse después de una década de bonanza en la que se apartaron de este mundo, todavía no llegan a representar el 10%. Pero entre todas estas víctimas del proxenetismo, las rumanas, por lo general menudas, son las que empiezan más jóvenes, próximas a la virginidad. Lago [Carmen Lago, a presidenta da asociación A Faraxa de Vigo pola abolición da prostitución] recuerda que las tramas no lo tienen tan fácil para introducir en el país a latinoamericanas menores de edad porque no pueden esquivar el filtro policial del aeropuerto.

 De feito que a Europa que relegou os romaneses a cidadáns de segunda, sen posibilidade para a libre circulación polo groso dos estados membros, é tolerante ata a náusea coa escravización de mulleres e nenas romanesas nos clubs de alterne e nos bordeis do primeiro mundo. 

Dou cun informe da Oficina das Nacións Unidas contra a Droga e o Delicto sobre a trata de persoas do que tiro estes dous gráficos sobre os fluxos de tráfico de mulleres en todo o mundo.

Comprobamos que Romanía é o principal territorio europeo esquilmado para a mercadoría de mulleres, seguido a distancia por Bulgaria, Moldavia e a Federación Rusa. O informe de Nacións Unidas tamén indica que Romanía era en 2006 o primeiro país do mundo por condeas relativas á trata de mulleres (con 187). Son máis das rexistradas en toda América, 152.

Non son moi poucas condeas tendo en conta a dimensión do problema en termos cuantitativos e, sobre todo, cualitativos?

Cita a autora da reportaxe de El País un informe da Policía romanesa, que sinala que neste país distintos clans familiares captan nenas e mozas de entre 16 e 20 anos, "sobre todo en Moldavia, en zonas rurales económicamente muy deprimidas", a través de "olleadores" que gañan a confianza das rapazas ou das súas familias e procuran convencelas de que en España ou noutros países de Europa poderán atopar un traballo co que axudar os seus. 

Empobrecidas, primeiro, e lanzadas logo como carne de canón, como mercadoría de consumo cara a chamada Europa civilizada, onde mafias romanesas e proxenetas da Europa VIP explotan o único que elas teñen: o seu corpo e a súa dignidade.

O relato non difire tanto do que facía Vandana Shiva das mulleres das zonas agrícolas de India, empuxadas aos guetos de miseria de Calcuta e de Bombai e forzadas á prostitución logo das sucesivas hambrunas ás que foron sometidas polas compañías de agroindustria monopólicas.

E a información conclúe con cifras:

Por servirles de gancho, estas personas (vecinos también muy jóvenes e incluso señoras que se hacen amigas de las madres de estas crías) reciben 100 o 200 euros. Aquí, luego, las chicas son vendidas y revendidas por cantidades que van de los 400 a los 2.000 euros.

Non era que iso xa non pasaba aquí? Que tipo de sociedade somos se unha muller se pode comprar por catrocentos euros e non hai milleiros de persoas a tomar as rúas en repulsa?

¿Facía falta saber isto?

"La niña rumana solamente estaba a disposición de clientes vip de La Perla"

A vitimización da vítima. E un titular que che pon as tripas de volta, o de El Correo Gallego do 21 de outubro pasado, en relación coa operación Perla, un drama individual e colectivo que nos fixo lembrar que a escravitude non é cousa dos campos de algodón do Sur profundo no século XVIII nin da película 'Django Unchained' de Quentin Tarantino. A escravitude é aquí e agora.

O rotativo compostelán pregúntalles a clientes habituais do bordel se tiñan alternado coa adolescente de 15 anos rescatada o 16 de outubro. Din que non a viron nunca, pero sosteñen que era "el principal reclamo" do local.

Como xornalista que son pregúntome se facía falta baixar a este grao de coñecemento. Se non é abonda a humillación á que foi sometida unha nena soa, fóra da casa e asustada, como para recrear o morbo. Por outra banda, son consciente de que, ás veces, as cousas, por moi sórdidas que sexan, hai que contalas. Neste caso, prodúcese unha afirmación baseada en suposicións e en "disques" e "seicas" e iso pode ser moi perigoso.

Iso si, o da descrición física da rapaza, loura, guapa "y toda una mujer aunque no parezca mayor de edad", coido que si que sobraba nesta noticia.

Por outra parte, prodúcenme un malestar e unha angustia moi grandes o feito de que, ata o de agora, non dea atopado unha información que conte que pasa de aquí en diante coa vítima: Está ben coidada? Onde? Está protexida de posibles extorsións? Impórtalle a alguén o que lle suceda a unha nena de 15 anos escravizada ao lado da nosa casa?  

Algo cheira a podre en Europa (un inciso)

Sen compaixón algunha cara as mafias romanesas acusadas de prostituír a nena rescatada da Escravitude, propóñome saber se os romaneses son cidadáns de primera desta Unión Europea de 27 na que, supostamente, estamos todos a unha.

Romanía, ao igual que Bulgaria, ingresou na Unión Europea en 2007, pero daquela estableceuse unha moratoria para que non se incorporase ao espazo Schegen, o espazo de libre circulación europea, no que non están Irlanda e Reino Unido por decisión propia e onde non deixaron entrar aínda a Chipre, Bulgaria e (bingo!!!) Romanía. Aínda que non son integrantes da Unión Europea, Islandia, Noruega, Liechtenstein e Suíza si que forman parte do espazo Schegen.

A idea inicial era que Romanía e Bulgaria se incorporasen á libre circulación europea en 2011, pero países como Finlandia ou Holanda promoveron unha oposición á que se adheriron unha ducia de estados membros.

A web informativa sobre os visados do espazo Schegen recolle unha noticia ao respecto e sinala: 

Esta decisión tiene su origen en la preocupación de que Bulgaria (cuyos avances en materia de control de fronteras se consideran insuficientes) se convierta en una especie de eslabón débil que consecuentemente de paso a la entrada descontrolada de inmigrantes irregulares al territorio Schengen.

Accedo a unha reportaxe moi documentada e moi completa sobre a política de fronteiras en Europa. O 24 de outubro deste mesmo ano, Susana Campo Fidalgo asinaba en Lainformacion.com, hai só unhas semanas, un texto baixo o título:

Europa se blinda ante la inmigración ilegal

E atopo a referencia a Romanía:

Las medidas de Reino Unido también tienen en su punto de mira a búlgaros y rumanos.

Las restricciones fueron impuestas en 2005, de cara al ingreso Bulgaria y Rumanía en la UE el 1 de enero de 2007. Sus ciudadanos pueden visitar libremente Gran Bretaña, pero necesitan un permiso especial para poder trabajar. Restricciones similares o de otro tipo han sido aplicadas también por Alemania, Austria, Bélgica, Francia, Luxemburgo y Holanda.

E qué sucede en España?

Dou cunha noticia, en El País, de 2011, na que José Blanco, como voceiro do último Goberno de Zapatero, informa de que o 23 de xullo de 2011 España decidía que volvese entrar en vigor a moratoria que levantara en 2008 para permitir a libre entrada de cidadáns romaneses sen visado.

El aumento del paro --con un 21,29% de la población activa es el más alto de la UE-- ha llevado al Gobierno a rectificar una decisión adoptada en 2008. Entonces, el Ejecutivo levantó la moratoria a los trabajadores rumanos (y a los búlgaros, cuya situación no ha cambiado).

Rumanía entró en la UE el 1 de enero de 2007, pero su tratado de adhesión incluyó una moratoria de siete años, hasta el 1 de enero de 2014, para que sus nacionales pudieran disfrutar del derecho a la libre circulación de trabajadores.

Sobre o titular e o argumento que ofrece o daquela ministro de Fomento, quen defende que a esixencia de visado de agora en diante é unha medida para evitar que os cidadáns romaneses "sexan explotados en España", coido que sobran os comentarios.

Uns meses despois, en novembro de 2011, baixo o cuestionable epígrafe 'Europa convulsa', unha reportaxe de El País relata de qué modo pouco honorable actúan os axentes de fronteira entre Romanía, que debería ser o dóberman do derradeiro linde da Unión Europea, e Moldavia, xa parte dese territorio ignoto que é mellor que siga a selo. O titular: "Vivir de espaldas a Schegen". O subtítulo: "El contrabando y la corrupción impiden a Rumanía entrar en el espacio sin fronteras".

De todos os xeitos, segundo se desprende doutra información recente de El País sobre a vontade de Francia de pecharlle as fronteiras á inmigración, semella que no caso de Romanía e Bulgaria están a se mesturar dous temas diferentes en axenda: 

Francia, no obstante, mezcla dos debates —el de la libre circulación de trabajadores, a la que rumanos y búlgaros tendrán pleno derecho el 1 de enero de 2014, y el de la entrada en Schengen, que depende de la decisión de los Estados miembros— con tintes populistas, subrayan fuentes europeas.

Agora que comprobei que hai cidadáns da Unión Europea de segunda --e aínda que neste caso que nos ocupa sexan os acusados de prostituír a unha nena de 15 anos e non sexa fácil que xeren a máis mínima empatía--, cómpre non esquecer que tamén a vítima é de nacionalidade romanesa. 

Non deberían as leis, o sistema xurídico e a Administración protexer a esta adolescente e igualala en dereitos aos cidadáns españois incluso a risco de que tamén saian, por así dicilo, beneficiados na xogada os seus agresores?

 

Só haberá paz para os nosos

Procurei facerlle un seguimento á noticia da "liberación" da moza romanesa. Quen son os detidos? Que cargos hai contra eles? Que pasa agora cunha nena que vén de soportar e sufrir agresións tan serveras como a desposesión dos seus dereitos e liberdades como persoa, como a explotación sexual? 

O día 20 de outubro, La Voz de Galicia titula: "La red que obligó a prostituirse a la niña rumana ya está en prisión".

O resorte salta xa no subtítulo: 

Los dos españoles dueños de los burdeles quedaron en libertad con cargos.

Supoño, entón, que os outros oito detidos nesta chamada operación Perla non son españois; é dicir: son estraxeiros. E si que están no cárcere.

O que non queda nada claro é por que os dous españois quedaron libres con cargos e os estraxeiros foron a prisión. Non é moi tranquilizador o parágrafo da noticia que se refire á liberdade dos donos dos clubs de alterne:

Los dos españoles arrestados, los propietarios de los locales de alterne en los que fue obligada a ejercer la menor, han quedado en libertad, pero acusados de cargos muy graves y a la espera de juicio.

Están acusados "de cargos muy graves", pero en liberdade á espera e xuízo. Segue sen estar claro. 

Avanzando na lectura vou coñecendo que os oito detidos encarcerados pertencen a dous clans "gitano-rumanos" (sic) de Valladolid e de Galicia, que capta mulleres en Romanía para exercer a prostitución. Moitas delas chegan co pensamento de que van traballar de empregadas do fogar, enganadas coma a adolescente rescatada (que negra é a coincidencia) no lugar da Escravitude, en Padrón.

Teño que entender, logo, que os "gitano-rumanos" ingresaron en prisión polo feito de seren inmigrantes e, por riba, de etnia xitana? Non son os súbditos de Romanía tan cidadáns da Unión Europea coma os españois? Non deberían ter o mesmo tratamento xudicial ca un cidadán español?

Inmigrante, menor de idade e prostituída

A noticia pendurouna Sonia o 17 de outubro no grupo de Facebook da materia de Integración Lingüística para Inmigrantes e a súa protagonista é unha nena rumana de 15 anos: muller, menor de idade e prostituída.

Informa El Correo Gallego de Santiago de que a Policía vén de liberar unha adolescente romanesa que era obrigada a prostituírse en varios clubs de alterne da contorna de Compostela. 

O relato de acontecementos é estarrecedor:

La menor fue prostituida en Valladolid tras abandonar Rumanía, su país de origen. Le habían prometido un trabajo como cuidadora de niños. En la ciudad castellanoleonesa contactó con varias personas oriundas de su mismo pueblo natal en Rumanía que vivían en Santiago de Compostela, quienes le ayudarían a escapar de la situación en la que se encontraba.

A moza, pouco máis ca unha nena, logrou fuxir nun descoido dos porteiros do bordel vallisoletano e chegou a Santiago, onde os seus compatriotas entregárona novamente á explotación sexual, aos abusos, ás vexacións e ás agresións.

E así, a rapaza foi localizada pola Policía Nacional cando intentaba escapar dunha agresión que lle propinara o responsable do clan que a tiña secuestrada e prostituída.

A identificación desta vítima da trata de persoas, especialmente vulnerable por tratarse dunha menor de idade, permitíu o desartellamento dunha mafia de proxenetas que funcionaba entre Valladolid e Santiago de Compostela.

A lectura detenme nun parágrafo, no que se fai referencia aos distintos efectos dos que se incautou a Policía Nacional cando fixo o rexistro nos bordeis e nos domicilios das dez persoas que foron detidas no marco desta operación policial:

Los investigadores también han practicado registros y un control para la detección de víctimas en dos domicilios y los dos clubes de alterne, en los que se han incautado de diversa documentación falsificada, una defensa extensible, documentos relativos a la compra-venta de la menor, la documentación original de la víctima, documentos de viaje incriminatorios, sustancias estupefacientes y un vehículo en el que la menor era trasladada.

Documentos relativos á compra-venda dunha nena de 15 anos!!!??? Aquí, en Santiago, crisol e camiño da construción europea moitos séculos antes de que alguén se preguntase se facía falta construír Europa? 

Non se chama isto escravitude?

A desobediencia, o éxito islandés

Dezasete de outubro de 2013

Xusto na porta de entrada do Alþingi, o Parlamento islandés, exhíbese unha rocha negra pulida, cun leteririño que sinala que se trata dun monumento á desobediencia civil. Na miña pescuda polas claves que se agochan detrás do feito de que Islandia teña a meirande taxa de ocupación dos países da OCDE cinco anos despois do colapso bancario; cinco anos despois de converterse no primeiro país en caer por causa da especulación dos activos bancarios tóxicos. Cinco anos despois de protestas cidadáns que se deron en chamar a revolución islandesa, pero que o poeta de Cangas do Morrazo Elías Portela, residente den Reikiavik desde hai unha ducia de anos, deixa e modestas caceroladas.

Esta introdución vén dada porque o buscador de Google levoume a unha información de Kaos en la Red do 19 de outubro de 2012, de hai practicamente un ano: 

Tras desobedecer a Bruselas y el FMI, Islandia logra reducir su tasa de paro del 12 por ciento al 5 por ciento en dos años 

Pois si que é un éxito, penso. Aínda que sexan poucos os islandeses. Tamén sería un éxito que o desemprego baixase na provincia de Lugo en sete puntos porcentuais en dous anos. Estes son os datos que achega Kaos en la Red:

Con una población activa de 180.700 personas, solo 9.000 islandeses en edad de trabajar están desempleados. El resto, 171.700, tienen empleo. En términos desestacionalizados, la cifra de parados aumenta hasta los 10.900 y la tasa se eleva al 6%, lo que también supone un descenso con respecto al 6,4% de agosto.

Semella unha situación idílica; envexable. O daquela ministro de Asuntos Exteriores de Islandia, socialdemócrata (porque Islandia vén de mudar de Goberno esta primavera, pero iso queda para vindeiras entradas), ofrecía a súa versión dos feitos: a austeridade non é a solución.

"En la recesión en Europa, nosotros fuimos el primer país en caer, pero también hemos sido la primera nación en salir. Si hay que sacar alguna lección de la recuperación islandesa, es que la austeridad, por sí sola, no funciona", aseguraba recientemente el ministro de Asuntos Exteriores y Comercio Exterior islandés, Össur Skarpheoinsson.

O receitario islandés contra a crise que se explica na información vén ser o xa coñecido, pero non por iso deixa de merecer un resumo rápido:

En 2008, todo el sistema financiero de Islandia quebró, a lo que siguió una grave crisis crediticia, la decisión de nacionalizar a los tres principales bancos, el Kaupthing, Landsbanki y Glitnir. Tras recibir el dinero del FMI, 2,100 millones de dólares, el gobierno islandés optó por avalar los depósitos de los islandeses y reestructurar toda la deuda extranjera. Además de los fuertes recortes impuestos por la autoridad internacional, el país nórdico devaluó su moneda, lo que ayudó a mitigar los efectos de la crisis impulsando las exportaciones.

Non só Kaos en la Red se fai eco desta información relativa á boa marcha da economía islandesa, senón que un medio de carácter ben distinto, como é Eleconomista.es, recolle a noticia de axencias: Só 9.000 persoas en idade de traballar están desempregadas en Islandia. Neste caso, iso si, non se lle engade ao titular que foi así "tras desobedecer a Bruselas y al Fondo Monetario Internacional".

Ambas as dúas informacións rematan cunha cita do ministro de Exteriores de Islandia:

"A día de hoy, tenemos una de las tasas de desempleo más bajas en Europa y un sólido crecimiento económico. El modelo islandés funciona".

E se é que o modelo islandés funciona e que a coalición de Goberno socialdemócrata-ecoloxista que estaba a xestionar a crise semellaba que estaba a acadar resultados, como foi que esta primavera os islandeses lles deron as costas e votaron ao centrodereita?

 

As recomendacións da OCDE (un inciso)

Dezaseis de outubro de 2013,

Mergúllome nos buscadores de internet na busca de informes anteriores da OCDE sobre o emprego e dou cun de xuño de este mesmo ano, reportado polos webs dos xornais El Mundo e Eldiario.es. Non hai unha sola palabra sobre Islandia, pero si recomendacións sobre España que me parecen interesantes no caso que nos ocupa (e tendo en conta que non existe comparación algunha entre a crise dun país que ten a poboación da provincia de Lugo e a dun dos estados máis poboados da Unión Europea).

"La OCDE prevé que el paro suba en España hasta el 28% a finales de 2014".

Os titulares de ambos os dous medios son practicamente iguais.

El Mundo achega, como comparación, as previsións que outros organismos teñen feito sobre as taxas de desemprego en España para o ano vindeiro (copio e pego textualmente):

En sus previsiones de abril, el Fondo Monetario Internacional (FMI) previó una reducción del desempleo para 2014, del 27% de este año al 26,5% el próximo. Sin embargo, su revisión de los pronósticos de julio redujo las perspectivas de crecimiento de España del 0,7% a cero en 2014, lo que podría tener un importante efecto sobre el empleo que no cuantificó.

Por su parte, la Comisión Europea calculó en mayo que la tasa de paro será del 27% este año y del 26,4% en 2014. Como comparación, el Gobierno calcula unas tasas de desempleo del 27,1% y 26,7%, respectivamente.

Según la OCDE, España y Grecia continuarán triplicando con creces el nivel medio del desempleo en los países de la organización, que según un informe pasará del 8% actual al 7,8% al terminar el año próximo.

 Ata aquí os datos, a obxectividade. Continúa a información de El Mundo facendo referencia á importancia de que España avance na aplicación das reformas "que favorecen a flexibilidade do mercado laboral", na linguaxe eufemística á que nos teñen afeitos cando se fala de recortes e de mingua de dereitos. Copio e pego, de novo:

La organización, que consideró "alarmante" el 55% del paro juvenil en España, estimó que la reforma laboral del pasado año ha acercado su normativa "a la legislación laboral vigente en la mayoría de los países europeos", en particular al suprimir la necesidad de una autorización administrativa para el despido colectivo.

Los autores del informe también hicieron notar que esa reforma laboral "ha reducido de forma significativa la rigidez de la legislación laboral, al alinearla al promedio de la OCDE con respecto a la protección de los trabajadores con contrato indefinido contra un despido individual y colectivo".

Y sobre sus efectos, aventuraron que como otras que se han hecho en Grecia, Portugal, Eslovaquia, Estonia, Italia y Eslovenia, "debería aumentar la productividad laboral y la creación de empleo cuando se recupere el crecimiento económico", en un horizonte sin determinar.

"Si estas reformas se aplican plenamente, pueden favorecer un mercado de trabajo más incluyente y un mejor reparto de los recursos con una mejora de la productividad", concluyeron.

Descoñezo por que motivo (non cumpriría falar da falta de espazo na edición dixital dun xornal) El Mundo non inclúe, como si fai Eldiario.es, a recomendación da OCDE a España de incrementar as medidas de protección social nunha situación de desemprego coma a actual:

"Los gobiernos deberían afrontar esta crisis de empleo mediante una combinación de políticas macroeconómicas y reformas estructurales para fortalecer el crecimiento y animar la creación de empleo", dice la OCDE, que alaba las reformas emprendidas por algunos países, como España. Eso sí, aconseja mejorar las prestaciones y subsidios para apoyar a las familias, "especialmente allí donde el paro de larga duración es muy alto". La organización pide también fomentar las políticas activas de empleo y aumentar los recursos que se destinan a ellas.

E logo de lidas estas informacións, unha nova pregunta: 
Como é que seguen a recomendarlles aos países máis vapuleados pola crise seguir as directrices do Fondo Monetario Internacional, do Banco Mundial e do Banco Central Europeo? Non era que Islandia, que practicou a insubmisión ao Fondo Monetario Internacional, ten agora a mellor taxa de ocupación laboral de todo o mundo desenvolvido?

Sei que a pregunta pode semellar maniquea e mesmo tramposa, pero sérveme para seguir a deconstruír os porqués do éxito? islandés.

As fontes: o teletipo de Europa Press

Dezaseis de outubro de 2013,

Procuro a sinatura na información de 20minutos.com sobre as taxas de ocupación nos estados miembros da OCDE. Quen acredita o texto? Emprégase as siglas EP, que remiten á axencia de información española Europa Press. Non se trata dunha noticia de elaboración propia, logo, se non dunha á que se accede a través dos servicios de teletipo aos que estean suscritos os distintos medios de comunicación. 

Dou coa noticia enviada orixinalmente por Europa Press, por comprobar se na redacción de 20minutos.com foi obxecto dalgún tipo de edición. Nomeadamente, quero saber se a información primeira era máis completa e contaba con algún tipo de información a maiores. Non tiven sorte: a información de Europa Press é exactamente a mesma cá que publica o diario dixital. 

Siga a buscar.

Xa teño noticia: Islandia ten a taxa de ocupación máis elevada da OCDE

Dezaseis de outubro de 2013,

No repaso da prensa dixital, un titular, na web de 20minutos.com, que non chama demasiado a atención (polo habitual):

España, tercer país con la tasa más baja de empleo de la OCDE, por detrás de griegos y turcos.

Segue a lectura, con parada no terceiro subtítulo:

“Islandia, Suiza y Noruega registraron las tasas de ocupación más altas del grupo”.

Que Suíza e Noruega estean destacados sobre o pelotón dos torpes non é moi rechamante, pero Islandia? Ben é certo que un país tan pouco poboado e tan homoxéneo coma a illa do Atlántico Norte non chegou a ter as cifras de desemprego de España ou da Europa meridional nin sequera nos momentos máis crus da crise das hipotecas basura, pero tanto prosperou en tan –relativamente— pouco tempo?

Avanzo máis aló do corpo de encabezamento na información; é algo que non adoito facer cando realizo unha primeira aproximación ás novas do día: cuestión de tempo.

“Al cierre del segundo trimestre, Islandia (80,8%), Suiza (79,4%) y Noruega (75,3%) registraron las tasas de ocupación más altas entre los países de la OCDE”.

O texto remata cun parágrafo final dedicado aos PIGS da Unión Europea, intervidos de facto –ou case— polos señores e señoras da troika:

“Los países donde más ha caído el nivel de ocupación estos años han sido Grecia, donde ha bajado del 62% al 49,2%; del 64,9% al 54,3%; Irlanda, del 68,3% al 59,9%, y Portugal, del 68,5% al 68%”.

Como nordicófila e islandófila, son consciente de que veño de dar coa noticia que quero deconstruír para a materia de 'O imaxinario colectivo do mundo global: retos da sociedade actual' que estou a cursar no mestrado de Servizos Culturais da Universidade de Santiago.

Que pasou/pasa en Islandia para que cinco anos logo da crise das hipotecas basura poida amosar a taxa de ocupación máis elevada de entre todos os países da Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económico (OCDE)?

Procurarei debullalo en vindeiras entregas.